[Review] Rework - Khác biệt để bứt phá

Rework (tên tiếng Việt là "Khác biệt để bứt phá") là cuốn sách thuộc dạng gối đầu giường của freelancer, các công ty khởi nghiệp nhỏ, MMO, những công ty kinh doanh với quy mô siêu nhỏ nhưng định hướng mang lại kết quả kinh doanh siêu to khổng lồ. Nội dung chính của cuốn sách là quan điểm của tác giả trong cách họ đã xây dựng và vận hành công ty 37signals từ năm 1999 đến nay, với quy mô hoạt động chỉ gồm 16 nhân viên cho đến khi trở thành doanh nghiệp tỷ đô như ngày nay, với những hướng dẫn ngắn gọn, dễ đọc, dễ hiểu, hình ảnh sinh động. 

Mình mua cuốn sách này từ năm 2015 và để trên bàn làm việc từ hồi đó tới giờ vì nội dung của cuốn sách như một kim chỉ nam định hướng làm việc mỗi ngày của mình. Cuốn sách khá nhỏ, mỏng, nhẹ nên để đâu hay đem theo trong cặp cũng được. Mỗi buổi sáng mình thường giở ra một trang bất kỳ trong sách và đọc để lấy cảm hứng làm việc, vì mỗi phần thực ra chỉ bao gồm 2-4 trang kèm theo một hình minh hoạ sinh động gắn liền với nội dung bài viết, nên cuốn này không cần phải đọc từ đầu đến cuối, khá thích hợp cho những người bận rộn.

Công ty 37signals (với các tên gọi khác là Basecamp, HEY, gần đây nhất vào tháng 5/2022 đã quay lại tên 37signals) cũng đã từng được nhắc tới như một ví dụ thành công về làm việc sâu trong cuốn "Deep Work" mà mình đã review trước đây, khi họ rút ngắn ngày lao động của nhân viên toàn bộ công ty thành Tuần làm việc 4 ngày (trừ nhân viên chăm sóc khách hàng) mà hiệu quả và doanh thu của công ty vẫn giữ vững. Đoạn này trong cuốn sách đã hướng mình đến việc đọc lại 1 lần toàn bộ nội dung Rework để định hướng lại cách làm việc của mình.

Cuốn sách này có thể sẽ thay đổi quan niệm của bạn về một doanh nghiệp thành công, khi họ đưa ra những lời khuyên/định hướng trái ngược với các mô hình phát triển doanh nghiệp thông thường ở các doanh nghiệp truyền thống theo quy mô lớn, ví dụ như:

- Quy mô doanh nghiệp chỉ cần vài người là đủ. Không cần những toàn cao ốc văn phòng khổng lồ hay không cần phải có hàng nghìn người để thành công, những điều này chỉ đẩy doanh nghiệp nhỏ khi mới khởi động tới những rắc rối tài chính.

- Nhân tài có ở khắp nơi trên thế giới, hãy tận dụng điều đó. Họ không cần phải ngồi cùng một chỗ vì đã có mạng internet rồi. Đừng giữ khái niệm "ông chủ" hay "nhân viên", hãy tin tưởng những người làm việc cùng mình.

- Hãy bỏ qua tất cả những thứ truyền thống trọng quản lý doanh nghiệp: họp hành, báo cáo, kiểm soát giờ làm của nhân viên, các kế hoạch dài hạn, chính sách và điều lệ công ty, các quy trình dài dòng rắc rối... Trong thời đại công nghệ thì mọi thứ thay đổi rất nhanh nên những thứ kể trên chỉ tốn thời gian, ngân sách, và hiệu quả không lâu dài.

- Tạo hình ảnh chân thực cho doanh nghiệp: tạo ra những sản phẩm mà bản thân cảm thấy hài lòng khi sử dụng trước khi bán chúng ra, bỏ qua các quảng cáo bóng bẩy, bắt đầu phát triển từ chính trọng tâm của sản phẩm thay vì quá tập trung vào những thứ râu ria như quan hệ khách hàng, quảng cáo

- Định nghĩa lại về năng suất: đặt ra các câu hỏi về mặt năng suất trước khi bắt tay vào thực hiện một công việc ; tự đánh giá lại là bạn có thực sự quá bận rộn để làm những thứ lý tưởng, hay chỉ không cố dành đủ thời gian cho nó (hoặc không thực sự muốn làm) ; rút lui khỏi những tác nhân quấy rầy như họp hành, email, tin nhắn, điện thoại, tán gẫu với đồng nghiệp để tập trung ; ngủ đủ giấc ; không ước lượng một lộ trình làm việc quá lớn vì chắc chắn nó sẽ không như bạn nghĩ, thay vì đó, chia nhỏ công việc với deadline tương ứng sẽ hiệu quả hơn

- Với đối thủ cạnh tranh: đừng sao chép ; lùi lại một bước để suy nghĩ xem mình có điểm gì có thể cạnh tranh tốt hơn mà họ chưa có, đừng cạnh tranh các yếu tố bề nổi và chạy đua tới chỗ chết ; tập trung vào phát triển chính mình.

- Bí kíp marketing: thử nghiệm nhỏ ẩn danh để khảo sát khách hàng ; tương tác một cách thân thiện với khách hàng ; chia sẻ kiến thức có giá trị tới khách hàng và mọi người ; vén màn hậu trường - đừng dùng đồ giả ; đừng xây phòng marketing mà hãy xem mọi thứ bạn làm là marketing.  

- Tự tay làm hết: trước khi thuê nhân viên cần tự làm thử xem có được không (và lấy kinh nghiệm để hướng dẫn người lao động bằng trải nghiệm của chính mình - tất nhiên để hướng tới kết quả tốt hơn từ trình độ của họ), chỉ thuê ngoài khi công việc thuộc dạng hoàn toàn không thể làm được.

Mình chỉ ghi lại những thứ thú vị mình nhớ thôi, nếu không thì bài viết giống liệt kê ý tưởng trong sách quá. Các ý tưởng trên mình đã áp dụng trong quá trình làm việc của mình (định hướng những thứ cần làm và không nên làm) nên mình thấy rất thiết thực. Có lẽ bạn sẽ thấy các ý tưởng trên thuyết phục hơn khi đọc lời văn của tác giả thay vì các ý liệt kê của mình. Hy vọng cuốn sách sẽ mang lại cho bạn nhiều ý tưởng phát triển và duy trì business của mình.